Przedszkole Integracyjne w Namysłowie

Nieprawidłowe oddychanie wpływa niekorzystnie na wymowę.

Oddychanie przez usta powoduje, że przepływające ponad językiem powietrze utrudnia właściwą pionizację języka i w związku z tym, dziecko ma problemy z artykulacją głosek wymagających tejże pionizacji takich jak np. sz, ż, cz, dż, l, r.

Prawidłowe funkcjonowanie jam nosowych rzutuje na prawidłowe funkcje fonacyjno-artykulacyjne (mówienie). Jamy nosa pełnią też funkcję rezonacyjną. Rezonans nosowy jest konieczny w wypowiadaniu samogłosek nosowych: ą, ę oraz spółgłosek: m, n, ń, także tylnojęzykowych, jak np. w wyrazie „bank”. W czasie artykulacji głosek nosowych przejście między jamami nosowymi i jamą ustną pozostaje otwarte. Kiedy podczas procesu fonacyjno-artykulacyjnego całkowicie wyłączony jest rezonator nosowy, powstają głoski ustne.

Nieprawidłowe kierowanie strumienia powietrza przy wdechu i wydechu może prowadzić do różnego rodzaju seplenienia.
Warto poświęcić czas na treningi oddechowe z uwagi na ten jakże istotny fakt integracyjnego związku oddychania z możliwością płynnego, komunikatywnego, ale i ekonomicznego wypowiadania się dziecka.

Przykładowe ćwiczenia oddechowe:

• Unoszenie rąk w górę podczas wdechu i wolne, spokojne ich opuszczanie przy wydechu. To ćwiczenie można wykonywać z dzieckiem w pozycji leżącej, siedzącej lub stojącej;
• Zdmuchiwanie skrawka papieru (przed siebie albo w stronę lustra, np. do celu) umieszczonego na czubku języka;
• Przenoszenie skrawków papieru, preparowanego ryżu (tzw. dmuchanego), albo kawałków waty za pomocą słomki (rurki) z jednego do drugiego pojemnika. Dziecko chwyta wargami słomkę lub rurkę i za pomocą wdechu powietrza łapie wybrany przedmiot, by przemieścić go w inne miejsce (uczy się wstrzymania wdechu i podparcia oddechowego), pozostawia dany przedmiot robiąc wydech;
• Dmuchanie na „zaczarowane drzewo” (stojak imitujący pień i konar drzewa, wykonanego z tektury, szeleszczących materiałów, różnobarwnych folii, cekinów, gałęzie drzewa wykonać można z cienkich drucików lub sztywnej żyłki) - naśladowanie odgłosów natury z użyciem głosek: „s”, „f”, „p” i innych albo onomatopei (wyrazów dźwiękonaśladowczych);
• Wykonanie wdechu i dość długi wydech, tj dmuchanie na podwieszony przedmiot (z kawałków lekkiej folii, waty, karbowanej bibuły albo gąbki) tak, aby jak najdłużej utrzymać ów przedmiot w oddaleniu;
• Huśtamy zabawkę-dziecko leży na podłodze, ma zabawkę ułożoną na brzuchu, huśta ją przy pomocy oddechu; aby zabawka nei spadła oddech musi być wolny i równy;
• W pozycji leżącej na materacu: wykonanie wdechu z przyciśnięciem rąk do materaca (rozstawione palce naciskają na podłoże) i wydechu wraz z rozluźnieniem całego ciała;
• Dziecko trzyma w ręku trawkę (z zielonej bibuły) – wąchając trawkę wdycha powietrze nosem i równomiernie wypuszcza ustami. Dmuchanie w trawkę podczas wypuszczania powietrza ustami, następuje z różną siłą (mocno – słabo);
• "Karmimy kurki" - przenoszenie słomką ziarenek (papierowych) na kartkę z rysunkiem kury;
• Moja lalka śpi, uciszmy otoczenie: ciiiiii....;
• Chuchamy na zmarznięte ręce: chuuuuu, chuuuuu....;
• Z balonika ucieka powietrze: ssssssssssss...;
• Szumi wiatr: szszszsz...-raz ciszej, raz głośniej;
• Kosimy trawę: wdech i ......ciach!, wdech i ......ciach!;
• Rąbiemy drewno: wdech i .....trrrach!, wdech i...trrrach!'
• Lokomotywa: wypuszcza parę: pssss, szszszsz,ffff; jedzie: czczczc, szszszs; pędzi: tuf, tuf, tuf, to-tak, to-to-tak; hamuje: psssss;
• Zabawy ze słomką i woda w szklance: słomkę wkładamy do szklanki z woda lub sokiem i nie dotykając powierzchni płynu wydmuchujemy w wodzie dołek; zanurzamy słomkę w wodzie i dmuchamy, wywołując bąbelki-tak aby woda „zagotowała się”;
• Dmuchamy na wiatraczki;
• Bawimy się płomieniem świecy: dmuchamy delikatnie i długo, tak aby płomień „zatańczył”;  staramy się zdmuchnąć płomień z dużej odległości; zdmuchujemy kilka świeczek jednocześnie;
• Dmuchamy na piórko – czyje piórko poleci wyżej;
• Puszczamy bańki mydlane;
• Nadmuchujemy baloniki;
• Gramy na różnych instrumentach takich jak flet, harmonijka, trąbka itp;
• Śpiewamy piosenki, recytujemy.

Materiał opracowała:

mgr Małgorzata Janiszewska
nauczyciel dyplomowany
Przedszkola Integracyjnego w Namysłowie